سالهاي دور طراحي سايت به صفحات استاتيك محدود بود. سايت ها با كمك كدهاي HTML و CSS نگاشته ميشد. در مدت بسيار كمي بعد از تولد وب شركت هايي دست به ايجاد كدهايي براي تعامل بيشتر سايت ها با كاربران شدند. جاوا اسكريپت متولد شد و DOM را ايجاد كرد. سايت ها روز به روز تعاملات بيشتري با كاربران داشتند. زبان هاي برنامه نويسي مانند Asp بسرعت به سمتي حركت كردند كه كاربران قادر به بارگذاري اطلاعات روي سايت باشد. زبان هاي برنامه نويسي PHP هم در اين مسير شروع به حركت كردند. به زودي شركت هايي با كمك اين زبان هاي برنامه نويسي اقدام به توليد نرم افزارهاي تحت وبي كردند كه كاربران بدون نياز به دانش كد نويسي ميتوانستند اطلاعات را در سايت خود بارگذاري كنند.

تعريف CMS يا سيستم مديريت محتوا 

محتواي يك سايت شامل كليه اطلاعات يك سايت از نحوه چيدمان صفحات سايت تا نام صفحات تا متن صفحات تا عكس ها و رسانه هاي موجود در صفحات مي شود. يك نرم افزار مديريت محتوا به كاربران امكان ميدهد كه بتوانيد بدون نياز به دانش برنامه نويسي كليه اطلاعات سايت خود را وارد سايت كنند و اين اطلاعات را مديريت نمايند. اين جمله به آن معنا است كه مثلا اگر شما قصد داريد يك صفحه تماس با ما ايجاد كنيد. ميتوانيد در نرم افزار مديريت محتواي خود، ايجاد صفحه جديد را كليك كنيد و سپس نام صفحه را وارد كرده و متن صفحه درباره ما را تايپ كرده و عكس هاي صفحه را آدرس دهي كنيد. و تمام اينكار ها را بدون يك خط كد نويسي انجام دهيد. Perl و Cold Fusion زبان هايي بودند كه همگان گمان مي كردند پايه گذار طراحي وب خواند بود. اما در واقعيت PHP از تمام آنها موفق تر عمل كرد و امروزه بيشترين كاربران CMS از نرم افزارهاي مديريت محتواي تحت PHP استفاده مي كنند.

چرا بايد از CMS يا سيستم مديريت محتوا استفاده كرد؟

CMS ها باعث مي شود كه محتوا گذاري سايت كاري شبيه تايپ در نرم افزار ورد باشد. شايد لازم باشد نرم افزار ورد را به استفاده كنندگان آن آموزش داد، ولي نرم افزار ورد يك نرم افزار بسيار ساده است كه براحتي قابل يادگيري است. در يك جلسه دو ساعته ميتوان اصول كلي كار با نرم افزار ورد را، از نحوه تايپ كردن و قرار دادن عكس و مانند آن را ياد داد. اگر كاربران وب با نرم افزارهايي مانند ورد آشنا باشند كار كردن با يك CMS براي آنها بسيار ساده خواهد بود و نيازي به آموزش نخواهند داشت. استفاده از CMS باعث مي شود كه دايره استفاده كنندگان وب سايت توسعه يابد. با ساده شدن بارگذاري اطلاعات روي سايت و امكان مديريت اطلاعات بارگذاري شده روي سايت، هر كاربري مي تواند با اندك اطلاعاتي از نحوه كار كردن با كامپيوتر يك سايت را مديريت كند.

معرفي Cms هاي مبتني بر ASP

در اين قسمت از مقاله قصد داريم شما را با سيستم هاي مديريت محتواي منتشر شده بر پايه APS آشنا كنيم. مانند تمام زبان هاي برنامه نويسي يك برنامه نويس ميتواند خود اقدام به توليد يك سايت با قابليت هاي يك CMS در ASP كند. اما قطعا يك شركت برنامه نويسي يك نرم افزار جامع ارائه مي دهد. نرم افزار هاي كه بر پايه ASP ارائه شده اند، معمولا از تحت لايسنس هاي غير رايگان منتشر ميشوند و تنها استفاده آموزشي از آنها رايگان است.

1- Kentico CMS

Kentico را ميتوان بصورت رايگان دانلود و بصورت محدود بر روي سرور بارگذاري كرد. ولي استفاده از آن بعنوان يك نرم افزار مديريت محتواي تجاري نياز به خريد لايسنس دارد. كه با توجه به نوع استفاده اين لايسنس قيمت هاي متفاوتي دارد. سايت www.kentico.com توضيحات كاملي درباره لايسنس هاي اين نرم افزار و نحوه استفاده رايگان از آن را ارائه داده است.

2- C1 CMS

نرم افزار متن باز است كه تحت لاينس MPL منتشر ميشود. شما نيازي به پرداخت هزينه بابت كدهاي منبع نرم افزار نداريد. ولي استفاده از نرم افزار رايگان نيست و بايد بابت آن هزينه پرداخت شود. در سايت ارائه دهنده اين سيستم عامل به آدرس c1.orckestra.com اين سيستم مديريت محتوا را به عنوان بهترين سيستم مديريت محتوا براي عرضه محصولات در سيستم كلاد معرفي كرده است. در قسمت Shop سايت ميتوانيد بر اساس نياز خود سيستم مورد نياز را تهيه كنيد.

3- DNN

اين نام مخفف DotNetNuke ميباشد. هدف از طراحي اين سيستم مديريت محتوا، ايجاد امكان شناوري به داده ها است. اين سيستم مديريت محتوا براحتي ميتواند براي هر پلتفرمي از موبايل تا تلويزيون سايت طراحي كند. سيستم مديريت محتواي DNN تحت لايسنس MIT عرضه ميشود و شما ميتوانيد از آدرس http://www.dnnsoftware.com نسخه رايگان آن را دريافت و استفاده كنيد. فراموش نكنيد كه شما ملزم به نگهداري كپي رايت در كدهاي منبع خود هستيد. ولي لزومي به تبليغ سايت سازنده در نماي اصلي سايت نداريد. شايد با توجه به رايگان بودن DNN بتوان آنرا بعنوان يكي از سيستم هاي مديريت محتوا كه ممكن است در ايران مورد اقبال قرار بگيرد معرفي كرد.

4- mojoPortal

يك سيستم مديريت محتوا كه بصورت متن باز و رايگان ارائه شده است. هدف اين سيستم مديريت محتوا ساده كردن كار طراحي سايت است. بطور كلي تمركز اين سيستم مديريت محتوا طراحي سايت بدون كد نويسي است. در سايت هاي مختلف امكان ارتباط اين سيستم با بانكهاي مختلف تائيد شده است، ولي در خود سايت سه نوع بانك داده پيشنهاد ميگردند. كه علي القائده بهترين هماهنگي را با سيستم دارند. براي دانلود اين سيستم ميتوانيد به سايت www.mojoportal.com مراجعه كنيد.

نرم افزارهاي مديريت محتواي تحت ASP از اين ليست بسيار بيشتر هستند ولي امكان معرفي همه آنها ممكن نيست. پيشنهاد مي كنيم در باره سيستم هاي مديريت محتواي Umbraco , BetterCMS, Orchard Project, خودتان كمي تحقيق كنيد.

معرفي بهترين سيستم هاي مديريت محتوا بر پايه perl

بسياري از برنامنه نويسان perl انتظار داشتند كه بيشتر نرم افزار هاي مديريت محتواي بر پايه Perl توليد شوند. ولي تنها نرم افزار مديريت محتواي تحت Perl كه ارزش بحث كردن را دارد نرم افزار movabletype است كه بصورت رايگان هم عرضه نميشود و عملا قابليت رقابت با نرم افزار هاي مديريت محتواي ارائه شده در ساير زبان ها را ندارد. براي دريافت اين سيستم عامل به سايت https://www.movabletype.org/ مراجعه كنيد.

معرفي بهترين سيستم هاي مديريت محتوا مبتني بر PHP

بيشتر نرم افزارههاي مديريت محتوا كه ميشناسيم، بر پايه PHP مي باشند. ارائه بيشتر نرم افزارهاي مديريت محتواي بر پايه PHP تحت لاينس GPL باعث شد. كه اين نرم افزارها به سرعت در بين عموم مورد استقبال قرار گيرند. رايگان بودن، متن باز بودن، اجازه استفاده تجاري از جمله امكاناتي بود كه اين لايسنس به كاربرانش ارائه ميداد. كه براي كاربران دليلي براي عدم انتخاب باقي نمي گذاشت. تعداد نرم افزارهاي مديريت محتواي منتشر شده بر پايه PHP چنان زياد است، كه حتي امكان نام بردن همه آنها را در اين مقاله مقدور نيست، بنابراين تنها معروفترين و پر كاربرد ترين آنها را معرفي مي كنيم.

1- WordPress

وردپرس wordpress سالها بعنوان يك نرم افزار مديريت محتواي وبلاگ توليد و عرضه شد و اكنون اين نرم افزار بعنوان يك نرم افزار مديريت محتواي سايت ارائه ميگردد. وردپرس از پركاربرترين سيسستم هاي مديريت محتوا در جهان است.

2- Joomla

دومين نرم افزار مديريت محتواي تحت PHP از نظر تعداد كاربر است كه توسط سايت هاي بسياري مورد استفاده قرار گرفته است. استفاده از اين سيستم عامل توسط ارگان هاي دولتي باعث افزايش اطمينان به اين نرم افزار شده است. توليد سايت با اين نرم افزار بدون هيچ گونه محدوديتي صورت ميگيرد و هر سايتي با هر ويژگي از نظر برنامه نويسي و ظاهري را ميتوان با جوملا توليد كرد.

3- Drupal

يكي از حرفه اي ترين نرم افزارهاي توليد سايت بر پايه PHP است. Drupal توسط سازمانهاي دولتي مورد استفاده قرار گرفته است و امكانات امنيتي آن را ميتوان با افزونه هاي غير رايگان افزايش داد.

توليد CMS تخصصي

ميتوان با هر زبان برنامه نويسي يك نرم افزار مديريت محتواي تحت وب ايجاد كرد. امروزه CMS تخصصي فراواني در سراسر وب وجود دارند. كه هر يك به زباني نوشته شده اند. هدف از توليد يك CMS اختصاصي معمولا افزايش سرعت سايت و كم كردن حجم نرم افزار ميباشد. مسائل امنيتي نيز معمولا در طراحي سيستم هاي مديريت محتواي اختصاصي مطرح هستند. هنگاميكه از يك نرم افزار مديريت محتواي سفارشي صحبت ميشود. برخي تصور مي كنند كه از ابتدا تا انتهاي نرم افزار بايد توسط يك شركت نوشته شود. عملا امروزه هيچ پلتفرمي توسط يك شركت نوشته نميشود. در توليد نرم افزار هاي مديريت محتواي سفارشي و تخصصي از پلتفرم هاي رايگان استفاده ميشود. مثلا پلتفرم WYSIWYG در نرم افزارهاي سفارشي ايجاد شده در زبان PHP تا ASP مورد استفاده قرار ميگيرد.

كدام CMS را براي سايت انتخاب كنيم؟

اگر شما علاقه اي به كد نويسي و تغيير در CMS خود نداريد و تنها بدنبال CMS هستيد كه بتوانيد با آن اطلاعات سايت خود را بدون دردسر كد نويسي بارگذاري كنيد. CMS هاي تخصصي بهترين انتخاب در ايران هستند. CMS هاي تخصصي براي توليد نياز به تيم حرفه اي برنامه نويسي دارند و اين باعث ميشود كه مطمئن باشيد شركتي كه آنها را ارائه ميدهد، تخصص لازم براي برنامه نويسي هاي سايت شما را دارد.

متاسفانه سادگي كار با CMS هاي آماده باعث شده است كه تعداد افرادي كه بدون تخصص لازم اقدام به توليد سايت مي كنند بسيار زياد باشد. در كشورهاي ديگر وقتي شركتي با يك پلتفرم رايگان براي مشتري سايتي طراحي مي كند. قسمت هاي بسياري از كدها را باز نويسي مي كند. ولي متاسفانه ما در ايران شاهد آن هستيم كه برخي افراد بدون تخصص كد نويسي با كمك CMS هاي رايگان اقدام به توليد سايت مي كنند. معمولا هنگاميكه مشتري يك درخواست برنامه نويسي به اين افراد مي دهد مشكل شروع ميشود. بنابراين بهتر آن است كه اگر خودتان برنامه نويس نيستيد و علاقه اي هم به كد نويسي نداريد. طراحي سايت خود را به شركت هايي بسپاريد كه توان برنامه نويسي خود را با توليد يك CMS موفق ثابت كرده اند.

البته ميتوان با كمك CMS هاي رايگان سايت هاي در حد وبلاگ را بدون هيچگونه دانشي از برنامه نويسي توليد كرد. معمولا در هيچ كجا چنين سايت هايي را بعنوان يك سايت حرفه اي براي يك شركت و يا يك فروشگاه ايجاد نمي كنند. اين سايت ها معمولا بعنوان پروژه هاي دانشجويي در دانشگاه ها ايجاد ميشوند.